alergolog Joanna Tylżanowska

Z pewnością u męża, który ma skłonność do chorób alergicznych, obecnie wystąpiła ostra pokrzywka. Przyczyn może być wiele - wziewne i pokarmowe. Zdecydowanie podejrzananym źródłem alergenów jest pozostająca w bliskości Pani męża papuga. Jak najbardziej, papuga, jej pióra mogą być odpowiedzialne za wystąpienie kataru i wysypki. W tym przypadku podstawową metodą leczenia jest usunięcie papugi z miejsca pracy męża. Dodatkowo warto udać się do lekarza alergologa, który lekami przeciwalergicznymi złagodzi dokuczliwe objawy i przyspieszy gojenie się skóry.

Jeżeli ktoś jest uczulony na jad pszczoły, to nie znaczy, że automatycznie jest też uczulony na jad osy czy szerszenia. Zresztą można to łatwo sprawdzić. Wystarczy wykonać odpowiednie badanie swoistych przeciwciał ( sIgE ) przeciwko osie i szerszeniowi. Jest to badanie z krwi. Natomiast jeżeli u siostry udowodnione jest uczulenie na jad pszczoły, tzn. po ukąszeniu występuje uogólniona pokrzywka, duszność, spadek ciśnienia tętniczego, utrata przytomności, konieczne jest zwrócenie się do lekarza alergologa o przepisanie odpowiednich leków ratujących życie. Jest to adrenalina w specjalnej ampułkostrzykawce, którą pacjent musi umieć użyć ( po przeszkoleniu przez lekarza ), dodatkowo tabletki sterydowe, antyhistaminowe. Ważne jest wykonanie w/w testu z krwi w kierunku uczulenia na jad pszczoły, gdyż zależnie od wyniku, siostra może być zakwalifikowana do immunoterapii, czyli odczulania.

Wysypka skórna i towarzyszący temu świąd skóry mogą mieć wiele przyczyn. Jedną z nich jest rzeczywiście alergia. Czynnikami uczulającymi mogą być alergeny wziewne ( roztocza kurzu domowego, pleśnie, pyłki roślin ), niektóre pokarmy, alergeny kontaktowe ( metale, używane detergenty, lateks ) i wiele, wiele innych. Rozumiem, że dermatolog po obejrzeniu skóry uznał alergię za prawdopodobną przyczynę dolegliwości i wykonał testy skórne lub z krwi, w kierunku podstawowych alergenów. Uzyskany ujemny wynik niestety nie wyklucza alergii na badane alergeny, wskazuje jedynie na inny typ reakcji alergicznej, której nie umiemy jeszcze badać. Decydujący powinien być wywiad z pacjentem i podanie mu leków przeciwalergicznych, w tym przypadku również maści do stosowania zewnętrznego. Jeśli leki zadziałają, to przyczyną wysypki jest alergia, jeśli nie, to być może trzeba szukać innych przyczyn.

Najczęstsze objawy alergii to nasilony katar, łzawienie, świąd oczu, ból głowy. Zwłaszcza męczące są objawy alergii na pyłki roślin, w okresie ich kwitnienia. W szczególnych wypadkach pojawić się może nawet podwyższona temperatura ciała. Stąd czasem używana nazwa - gorączka sienna. Wymienione wyżej objawy jak najbardziej powodują złe samopoczucie, uczucie zmęczenia i chęć snu.

Odczulanie czyli immunoterapia alergenowa jest obecnie najskuteczniejszą formą walki z alergią. Jest to metoda leczenia mająca na celu zwiększenie u chorego tolerancji na określone alergeny poprzez podawanie tych alergenów w coraz większych dawkach. Immunoterapia wpływa na zmniejszenie objawów alergii, poprawia komfort życia, zmniejsza zużycie leków. Odczulanie prowadzi lekarz alergolog, wraz z pacjentem ustala dobór szczepionki, drogę podania ( podskórna lub podjęzykowa ). Do immunoterapii kwalifikowani są pacjenci, którzy uzyskali dodatni wynik testów skórnych lub z krwi, korelujący z występującymi objawami alergii. Na przykład chory mający dodatni wynik testu na trawy, ma katar sienny w maju i czerwcu. Pacjenci z ujemnymi testami skórnymi lub z krwi, u których występuje ewidentna alergia na drzewa, trawy czy roztocza, nie są poddawani tej metodzie leczenia.

Wiarygodność testów nie jest stuprocentowa. Trzeba pamiętać, że testy skórne bądź z krwi wykrywają alergię tzw. IgE - zależną, którą posiada ok 50 % osób z objawami alergii. U pozostałej części osób z objawami alergii testy wychodzą ujemnie, po prostu nie bardzo umiemy ją zbadać. Może się zdarzyć, że mamy uczulenie na kota w testach, natomiast nie obserwujemy żadnych objawów, posiadając testowane zwierzątko w domu. Oznacza to, że wytworzyliśmy tolerancję na własnego kota, ale prawdopodobnie zareagujemy alergią po bliższym kontakcie z innymi kotami teraz lub za jakiś czas

Niektórzy pacjenci prezentują objawy alergii przez całe życie, inni mają lepsze i gorsze okresy. Dokładnie nie wiadomo, co ma na to wpływ, ale wydaje się, że w uzyskaniu przynajmniej częściowej remisji choroby pomaga zdrowy tryb życia, jedzenie pokarmów nieuczulających powszechnie, praca w nieszkodliwych warunkach, niepalenie papierosów, umiarkowany wysiłek fizyczny.Czekolada należy do produktów, które częściej uczulają niż inne, alergicy pokarmowi powinni jej się raczej wystrzegać.

Podstawową formą leczenia alergii jest unikanie alergenów. Tak więc lepiej nie kosić trawy w maju ani czerwcu, jeśli jest się na nią uczulony. Jeżeli nie ma wyjścia i trzeba ją skosić, to dobrze wcześniej przyjąć leki antyhistaminowe, krople przeciwalergiczne do nosa i oczu, a może nawet zainhalować dawkę leku rozszerzającego oskrzela.

Wymienione objawy ( wysypki, katar, ból gardła ) gdy występują często, są bardzo dokuczliwe. Obecnie na rynku farmaceutycznym istnieje wiele leków, które pomogą Pani zwalczyć opisywane dolegliwości. Wapno i hydroxyzyna nie należą do najnowocześniejszych. Myślę, że lekarz alergolog pomógłby dobrać właściwe leczenie i być może zaproponowałby odczulanie.

Czasem, zwłaszcza u małych dzieci, alergia jest przemijająca, ustępuje nawet na wiele lat. Jednak, jeżeli mamy skłonności do chorób alergicznych, często dziedziczne, to zawsze możemy spodziewać się, że pod wpływem niesprzyjających warunków ( infekcja, stres, praca w szkodliwych warunkach ) choroba wróci w tej samej lub innej postaci. Leczeniem zmieniającym naturalny przebieg alergii jest immunoterapia, czyli odczulanie. Pacjenci zakwalifikowani do tej metody leczenia często uzyskują zmniejszenie, a nawet całkowite ustąpienie objawów na dłuższy czas.

Jeżeli przebywamy na słońcu przez większość dnia, to należy smarować się kremem z wysokim filtrem kilka razy dziennie, a zwłaszcza po kąpieli w morzu, basenie. Dobrze wtedy także przyjmować doustnie lek antyhistaminowy, przepisany przez lekarza lub polecony w aptece przez farmaceutę.

Rzeczywiście, niektórzy pacjenci przyjmujący długo krople przeciwalergiczne do nosa doznają przykrych dolegliwości ze strony śluzówki nosa. Występuje wtedy pieczenie, krwawienie, nadmierna suchość w nosie. Można wtedy poradzić się w aptece farmaceuty, który dobierze środek łagodzący śluzówkę nosa, w postaci maści lub aerozolu. Poza tym warto poprosić lekarza alergologa o zmianę kropli na inne, które być może nie będą wywoływać krwawienia. Z kolei dobrym patentem może okazać się posmarowanie nosa od wewnątrz roztworem witaminy E, a następnie podanie na to kropli.

Jeżeli wysypka pojawiła się w czasie wiosenno - letnim, przy pierwszym "mocniejszym" słońcu, to rzeczywiście może to świadczyć o istniejącej alergii na słońce. Trudno powiedzieć, dlaczego uczulenie pojawiło się dopiero teraz. Może to wina powiększającej się dziury ozonowej i silniejszego operowania promieni słonecznych ? Ważne, aby w czasie takich dolegliwości smarować szyję kremami z dużym filtrem przeciwsłonecznym i przyjmować leki antyhistaminowe.

Truskawki są owocami dość często uczulającymi, zwłaszcza małe dzieci. Najczęstsze obawy takiego uczulenia to alergiczne wysypki na różnych częściach ciała, znikające samoistnie lub pod wpływem leków odczulających. Czasem zdarzają się także dolegliwości z przewodu pokarmowego, takie jak bóle brzuszka, wymioty, biegunka. Zwykle wycofanie owoców z diety powoduje szybką poprawę i całkowity powrót do zdrowia.

Nawracające zapalenia spojówek, zwłaszcza występujące sezonowo mogą być objawem alergii na wiele różnych czynników. Najczęściej są to alergeny powietrznopochodne, czyli roztocza kurzu domowego, pyłki drzew, traw, a także sierść psa czy kota. Czasem, zwłaszcza u kobiet zapalenie spojówek jest reakcją alergiczną na stosowane kosmetyki na twarz, szampony do włosów itp. Natomiast sama alergia nie powoduje powiększenia się wady wzroku. Jeśli dolegliwości ze strony oczu są dokuczliwe, a do tego jeszcze dochodzą katar, kaszel, duszności, wskazane jest wykonanie testów alergicznych, a następnie postępowanie według wskazań lekarza alergologa.

Alergia na kota jest powszechna w wielu krajach, także i w Polsce. Uczulenie na naskórek kota występuje znacznie częściej niż alergia na psa. Główny alergen koci o nazwie Fel d 1 występuje w wielu tkankach zwierzęcia. Najwięcej jest go we włosach, śliniankach podjęzykowych, oczach, tarczycy. W ślinie kota stężenie Fel d 1 jest wyższe niż w jego sierści. Dlatego uważa się, że częste lizanie futerka przez kota zwiększa alergizujące właściwości jego włosów. Objawy uczulenia na sierść kocią mogą przybierać różne formy. Do często spotykanych należą katar, kichanie, świąd i łzawienie oczu, wysypki skórne, a także duszności i kaszel. Aby zmniejszyć lub usunąć przykre dolegliwości, należy zaopatrzyć się w odpowiedni zestaw leków przeciwalergicznych. Niektóre z nich można kupić w aptece bez recepty. Są to leki antyhistaminowe, w postaci tabletek ( lub syropy, krople dla dzieci ), przyjmowanych 1 raz na dobę. Jeżeli lekarstwa kupowane na " własną rękę " nie pomagają w wystarczający sposób, należy udać się do lekarza alergologa, który na receptę przepisze bardziej specjalistyczne środki, również aerozole do nosa czy oskrzeli. Najlepszym sposobem pozbycia się objawów alergii na kota jest oddanie go w dobre ręce. Jeżeli jednak nie chcemy tego uczynić, można po wykonaniu odpowiednich testów u alergologa (skórne, z krwi ) rozpocząć odczulanie, czyli immunoterapię. Szczepionka może być podawana drogą podskórną lub podjęzykową. Odczulanie trwa kilka lat, zawsze pod okiem alergologa.

Ziemniak, jak każdy pokarm może wywołać reakcję alergiczną u osoby wrażliwej. Znacznie częściej uczula ziemniak surowy niż ugotowany. Otóż po poddaniu obróbce termicznej tego warzywa dochodzi rozpadu zawartych w nim alergenów. O takich alergenach mówimy, że są termolabilne. Zwykle objawy alergiczne objawiają się przy obieraniu surowych ziemniaków. Do najczęstszych należą pokrzywka i wyprysk kontaktowy na rękach, czyli swędzące wysypki. Dochodzi tu najczęściej do tzw. reakcji IgE - zależnej, zwanej natychmiastową. Komórki efektorowe, czyli reagujące na alergeny ziemniaka są przede wszystkim w skórze, ale również w błonie śluzowej nosa. Stąd kichanie i wodnisty katar u Pani w trakcie obierania ziemniaków. Prawie zawsze osoby uczulone na surowego ziemniaka nie odczuwają żadnych dolegliwości przy dotykaniu i jedzeniu ziemniaków ugotowanych. Dodatkowo, alergeny zawarte w surowym ziemniaku, jabłku, gruszce czy marchewce są alergenami występującymi także w pyłkach kwitnących brzóz. Zjawisko to nazywa się alergią krzyżową. Oznacza, że niektóre osoby uczulone na pyłek brzozy ( kichanie, katar, łzawienie oczu, kaszel ), w trakcie jedzenia surowych jabłek, marchwi czy obierania ziemniaków odczuwają przykre dolegliwości w jamie ustnej ( świąd, pieczenie, obrzęk ) lub mają wysypki po kontakcie surowych warzyw ze skórą rąk. Namawiam Panią na wizytę u lekarza alergologa, który zleci odpowiednie testy i zaproponuje skuteczne leczenie.

Wstrząs anafilaktyczny jest to reakcja alergiczna o bardzo burzliwym przebiegu. Początek jest zwykle nagły, objawy są odpowiedzią na kontakt uczulonego, nadwrażliwego organizmu na alergen wziewny, pokarmowy, lek, jad osy, pszczoły itd. Reakcja ta jest bezpośrednim zagrożeniem życia i wymaga udzielenia szybkiej pomocy lekarskiej. Niestety, brak jest jednego, określonego sygnału ostrzegawczego, u kogo i kiedy dojdzie do wstrząsu anafilaktycznego. Warto więc znać objawy, które mogą nasuwać podejrzenie reakcji anafilaktycznej. Są to : drapanie, świąd w jamie ustnej i gardle, trudności w mówieniu i przełykaniu, pokrzywka i świąd wewnętrznych części dłoni i podeszwowej części stóp, uogólniona pokrzywka ze świądem całego ciała, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, spadek ciśnienia tętniczego krwi, omdlenie, utrata przytomności, drgawki, duszność oddechowa, zaburzenia oddychania.Jeśli u kogoś obserwujemy podobne objawy, natychmiast wzywamy pomoc lekarską.

Rzeczywiście, przyczyną Pani dolegliwości może być lateks, będący głównym składnikiem powszechnie używanych prezerwatych. Alergia na lateks jest obecnie dość częstą formą uczulenia. Dotyczy głównie osób, które na co dzień stykają się z tą substancją. Na przykład lateks jest podstawowym składnikiem gumowych rękawiczek, używanych przez pielęgniarki. Wiele z nich z czasem boryka się z przykrym wypryskiem dłoni, będącym skutkiem codziennego używania tych rękawiczek. Na szczęście jest na to rada. Zarówno dla tych pielęgniarek, jak i dla Pani. Od pewnego czasu uczulone pielęgniarki nakładają rękawiczki winylowe lub nitrylowe, wolne od lateksu. Również w aptekach można kupić prezerwatywy bezlateksowe. Naturalnie, równolegle zalecam wizytę u lekarza alergologa, który pokieruje Panią na odpowiednie testy, sprawdzające, czy faktycznie jest Pani uczulona na lateks.

Alergia u małego dziecka bardzo często objawia się zmianami na skórze. Takie swędzące wykwity, czasem grudkowe, sączące ( ranki ), a czasem suche i łuszczące się " placki ", o typowej lokalizacji - zgięcia łokciowe i kolanowe tworzą obraz Atopowego Zapalenia Skóry. Zwykle w pierwszych latach życia głównymi alergenami są pokarmy. Największym i najpowszechniejszym alergenem jest mleko krowie, ale również wprowadzane później pokarmy, takie jak warzywa, mięso, owoce, gluten, ryż też mogą być odpowiedzialne za występowanie wysypek. Z pytania wynika, że objawy nasiliły się w okresie wiosennym. Może to wynikać z szerszej diety stosowanej u dziecka w tym czasie ( nowalijki ). Nie zapominajmy, że wiosna to okres nasilonego pylenia wielu roślin. Przez ostatnie 2 tygodnie notowane były bardzo wysokie stężenia pyłków drzew, a zwłaszcza brzozy. Natężona wysypka u córeczki może być odpowiedzią alergicznego organizmu na pyłki roślin, a szczególnie drzew. Może temu towarzyszyć katar i kaszel, ale nie musi. Powinna się Pani udać do lekarza alergologa, który zleci odpowiednie testy i przepisze lekarstwa na receptę ( miejscowe i ogólne - leki antyhistaminowe ) gdyż wydaje się, że stosowanie tylko emolientów, czyli maści pielęgnujących jest już niewystarczalne.

Świąd całego ciała może mieć wiele przyczyn. Rzeczywiście jedną z nich jest alergia. Przy czym skórna reakcja alergiczna może być odpowiedzią na wiele różnych alergenów. Z pytania wynika, że świąd i wysypka trwają od 2 tygodni. Właśnie od tego czasu trwa nasilone pylenie pyłków drzew, zdecydowanie większe w tym roku ( długa zima, jednoczesne pylenie wielu roślin, duże stężenie pyłków ) Reakcja skórna może być objawem alergii pyłkowej, nawet bez towarzyszącego kataru i kaszlu. Tym bardziej, iż z wywiadu wynika, że świąd skóry łydek zdarzał się i wcześniej. Innym alergenem wywołującym powyższe objawy może być jakiś uczulający pokarm, albo nowy lek przyjmowany od niedawna. Na pewno należy się udać do lekarza alergologa, który dokładnie przeprowadzi wywiad, zleci odpowiednie badania, a przede wszystkim zapisze na receptę lekarstwa, które zlikwidują lub przynajmniej mocno osłabią przykre dolegliwości.

Pośród wszystkich leków stosowanych na alergię, jedynie niektóre preparaty antyhistaminowe mogą wywoływać wzrost apetytu, a przez to przyrost masy ciała. Są to głównie leki starszej generacji, rzadziej obecnie stosowane. Oczywiście, że osobniczo jakiś lek antyhistaminowy może spowodować zwiększenie łaknienia, ale gwarantuję, że wówczas lekarz alergolog dobierze właściwy, a może obecnie wybierać wśród kilkunastu pozycji. Tak więc zachęcam do wykonania potrzebnych testów, a w razie potwierdzenia uczulenia do przyjmowania leków pod kontrolą lekarską.

Rozumiem, że obecnie opisana alergia na pyłki i roztocza objawia się jako całoroczny katar z blokadą nosa, prawdopodobnie nasilający się wiosną. Nie wiem, jakie leki antyhistaminowe były już przez Panią stosowane. Obecnie naprawdę na rynku jest ich wielki wybór. Może któryś okaże się skuteczny. Ponadto do dyspozycji jest kilka preparatów sterydowych donosowych. Może nie wszystkie zostały wypróbowane. Poza tym jest szansa, że lekarz alergolog na podstawie wykonanych u Pani testów zaproponuje odczulanie czyli immunoterapię, która w większości przypadków przynosi dobre efekty. Zwłaszcza, że chorując na alergiczny nieżyt nosa jest Pani narażona na rozszerzenie się objawów chorobowych w postaci astmy oskrzelowej. Obecnie uważa się, że immunoterapia może zahamować niekorzystny postęp choroby w kierunku astmy.

Ciężki oddech i ciągły kaszel, zwłaszcza powtarzający się o tej samej porze roku, nasilający się w nocy i po wysiłku, może świadczyć, że choruje pan na astmę oskrzelową. Zwłaszcza jeśli rtg klatki piersiowej jest w porządku. Za duszność i kaszel astmatyczny odpowiedzialny jest skurcz oskrzeli, który powstał najczęściej w wyniku ekspozycji na uczulający alergen (pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, pleśnie, sierść zwierząt). Konieczna jest wizyta u specjalisty alergologa. Aby ocenić stopień skurczu oskrzeli, czyli obturacji lekarz zleci wykonanie spirometrii - badania oddechowego, podczas którego pacjent odpowiednio oddycha przez ustnik do aparatu. Następnie lekarz zaleci wykonanie testów alergicznych, służących do identyfikacji czynnika, wywołującego uczulenie. Do tego służą testy skórne z alergenami powietrznopochodnymi, nakładane na wewnętrzną stronę przedramienia. Jest to prosta, szybka i dość tania metoda. Ma pewne ograniczenia. Otóż pacjent nie może w tym czasie przyjmować niektórych leków oraz skóra w miejscu testowania musi być gładka, bez żadnych wykwitów alergicznych. Iną metodą szukania alergenów są testy z krwi, badające specyficzne immunoglobuliny typu E (SJgE). Ich obecność świadczy o uczuleniu. Przy badaniu tym nie ma żadnych ograniczeń, jest nieco droższa, podobnie skuteczna i wiarygodna. Powyższe testy wykonywane są we wszystkich poradniach alergologicznych, gabinetach specjalistycznych, są bezpieczne. Nie należy samemu, na własną rękę wykonywać żadnych badań. Lekarz alergolog po przeprowadzeniu z Panem wywiadu, zbadaniu Pana zleci najbardziej odpowiednie dla Pana testy i prawdopodobnie natychmiast przepisze leki wziewne.

Alergia pokarmowa występuje stosunkowo rzadko, u dorosłych jest to około 1% populacji. Nazwa ta jest często nadużywana dla określenia wszystkich niepożądanych reakcji na pokarm. Często te reakcje nie mają charakteru alergicznego. Prawdziwa reakcja alergiczna jest to niewłaściwa reakcja systemu odpornościowego na spożycie pokarmu, który u większości osób nie powoduje niepożądanych skutków. Alergia pokarmowa może objawiać się w rozmaity sposób. Najczęściej są to różnego rodzaju pokrzywki skórne (wysiew bąbli pokrzywkowych), zmiany o typie Atopowego Zapalenia Skóry (liszajcowate, grudkowe na podłożu rumieniowym). Inną manifestacją alergii pokarmowej są dolegliwości żołądkowo - jelitowe, najczęściej pod postacią nagłego bólu brzucha, nudności, biegunki, wzdęć. Tak więc opisane objawy nietolerancji po zjedzeniu cytrusów mogą być pochodzenia alergicznego. W celu potwierdzenia diagnozy należy wykonać właściwe testy alergiczna - punktowe skórne i/lub oznaczyć swoiste IgE we krwi. Na pewno alergolog zaproponuje szczegółową diagnostykę, w tym i różnicową, gdyż opisane objawy dyspeptyczne mogą również świadczyć o chorobie refluksowej żołądka.